Câu chuyện kinh doanh

Giá vốn hàng bán là gì? Doanh nghiệp cần nắm chắc giá vốn hàng bán để có thể quản lý hàng hoá một cách chặt chẽ, đồng thời giúp tối ưu lợi nhuận dễ dàng hơn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ cho bạn đọc kỹ hơn về giá vốn hàng bán để bạn biết khái niệm, công thức và các phương pháp tính.

Giá vốn hàng bán là gì? Ý nghĩa và các phương pháp tính?

1. Giá vốn hàng bán là gì?

Giá vốn hàng bán là gì? Giá vốn hàng bán tên tiếng anh là Cost of Goods sold hoặc Cost of sales. Giá vốn hàng bán là chi phí trực tiếp để sản xuất hàng hoá bán ra của một doanh nghiệp. Giá vốn hàng bán bao gồm các chi phí tạo ra sản phẩm, như: 

giá vốn hàng bán

Giá vốn hàng bán là gì?

  • Chi phí mua nguyên vật liệu 

  • Chi phí nhân công 

  • Chi phí sản xuất hàng bán 

  • Chi phí cho quản lý doanh nghiệp 

  • Chi phí vận chuyển Chi phí kho bãi

2. Giá vốn hàng bán gồm những gì?

Đối với mỗi loại hình công ty khác nhau và mô hình khác nhau sẽ có những định nghĩa khác nhau về giá vốn hàng bán. Giá vốn hàng bán gồm những gì? Nó bao gồm: chi phí mua dụng cụ, máy móc, nguyên vật liệu, nhân công, chi phí sản xuất hàng hoá, vận chuyển, quản lý doanh nghiệp,… Còn phụ thuộc vào hợp đồng với nhà cung cấp hoặc loại hình doanh nghiệp mà các chi phí cấu thành giá vốn không giống nhau. 

  • Với những công ty thương mại: Đây là loại công ty nhập các sản phẩm sẵn về bán, giá vốn bao gồm chi phí từ lúc mua hàng từ nhà cung cấp, chi phí vận chuyển hàng hóa về kho của bạn, thuế, bảo hiểm hàng hóa,... 

  • Với những công ty sản xuất: Đây là loại công ty sản xuất trực tiếp ra sản phẩm thì chi phí sẽ nhiều hơn công ty thương mại bởi có thêm chi phí nguyên vật liệu đầu vào để sản xuất ra thành phẩm. 

Ngoài ra, việc thay đổi giá vốn hàng bán sẽ còn phụ thuộc vào nhà cung cấp và quy định trong hợp đồng với họ.

3. Giá vốn bán hàng đóng vai trò như thế nào đối với các doanh nghiệp?

Giá vốn hàng bán đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan hơn về số liệu báo cáo tài chính. Nó cũng chính là cơ sở để định giá sản phẩm, phản ánh giá trị hàng hoá ở thời điểm nhập hàng hoá vào khó. Khi hạch toán chuẩn xác lượng hàng hoá đa dạng thì doanh nghiệp cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc quản lý chi phí hàng hoá. Đồng thời nó sẽ được trừ vào doanh thu nhằm xác định lợi nhuận gộp của một doanh nghiệp. 

giá vốn hàng bán là gì

Giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan hơn về số liệu báo cáo tài chính

4. Công thức chung để tính giá vốn hàng bán

Giá vốn hàng bán = Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + hàng mua trong kỳ - giá trị hàng tồn kho cuối kỳ. 

Giá trị giá vốn hàng bán phụ thuộc vào phương pháp tính giá hàng tồn kho của doanh nghiệp. Chính vì thế sẽ có nhiều phương pháp khác nhau để doanh nghiệp có thể áp dụng khi thực hiện tính số lượng hàng tồn kho đã bán trong một khoảng thời gian. 

5. Cách tính giá vốn hàng bán trong doanh nghiệp 

Cách tính giá vốn hàng bán gồm có 3 cách và đây là các cách được hầu hết các doanh nghiệp sử dụng và đã mang lại hiệu quả. 

5.1 Công thức tính FIFO 

Thông thường hàng hoá được mua hoặc sản xuất sớm nhất sẽ được bán trước ra thị trường. Theo thời gian giá có xu hướng tăng lên. Chính vì thế, khi doanh nghiệp dùng công thức tính FIFO sẽ bán những sản phẩm có giá rẻ nhất đầu tiên. Khi giá tăng theo kết quả được tính từ công thức này thì giá vốn hàng bán sẽ thấp hơn. Khi điều kiện lạm phát làm tăng thu nhập ròng và kết quả là mức đóng thuế thu nhập của doanh nghiệp sẽ cao hơn. 

5.2 Công thức tính LIFO 

Hàng hoá mới nhất sẽ được thêm vào kho được bán ra trước tiên. Khi giá tăng cao thì hàng hoá có chi phí cao hơn sẽ được bán trước tiên và dẫn tới giá vốn hàng bán cao hơn. Thu nhập ròng có xu hướng giảm dần theo thời gian.  Ngày nay các doanh nghiệp ít sử dụng công thức tính LIFO hơn. Khi tính theo công thức này định giá hàng tồn kho sẽ không đáng tin cậy đối với trường hợp hàng tồn kho là hàng cũ và giá trị lỗi thời với giá hiện hành. 

5.3 Phương pháp chi phí trung bình

Cách tính giá vốn hàng bán áp dụng dựa trên giả định rằng hàng tồn kho được mua/sản xuất trước thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn kho được mua/sản xuất ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối. 

Cách tính theo công thức như sau: MAC = ( A + B ) / C 

cách tính giá vốn hàng bán

Phương pháp chi phí trung bình

Trong đó

  • MAC : Giá vốn của sản phẩm tính theo bình quân tức thời 

  • A : Giá trị kho trước nhập = Tồn kho trước nhập * giá MAC trước nhập 

  • B : Giá trị kho nhập mới = Tồn nhập mới * giá nhập kho đã phân bổ chi phí 

  • C : Tổng tồn kho = Tồn trước nhập + tồn sau nhập 

Với phương pháp này, cần đảm bảo thông tin lượng hàng tồn kho phải chính xác tuyệt đối. Bởi khi số lượng hàng tồn kho bị sai, sẽ dẫn đến cả tử số và mẫu số đều sai. Giá vốn hàng bán sai thì không thể tính lãi gộp và giá trị tồn kho đúng được.

5.4 Phương pháp hạch toán

Phương pháp hạch toán được sử dụng để tính giá trị vốn thực tế của hàng xuất kho phù hợp với những doanh nghiệp mua hàng hoá vật tư thông thường có sự biến động về giá cả, khối lượng chủng loại vật tư hàng hoá nhập, xuất kho nhiều. 

Giá hạch toán là giá ổn định do doanh nghiệp xây dựng nên và không có tác dụng đối với giao dịch ở bên ngoài. Việc nhập xuất phải tính hệ số giữa giá thực tế và giá hạch toán của hàng luân chuyển trong kỳ.  

5.5 Phương pháp cân đối

Tính giá trị thực tế của hàng còn lại cuối kỳ = số lượng cuối kỳ * đơn giá mua lần cuối cùng trong tháng. Sử dụng công thức cân đối tính trị giá mua thực tế của hàng xuất kho. 

6. Giá vốn hàng bán tăng nói lên điều gì?

Chi phí đầu vào tăng là nguyên nhân tăng giá vốn hàng bán. Chi phí các vật liệu sử dụng để tạo ra hàng hoá, chi phí lao động trực tiếp sử dụng để sản xuất hàng hoá cao. Giá vốn hàng bán tăng là do các chi phí trực tiếp phát sinh từ các hoạt động sản xuất hàng hoá của doanh nghiệp. 

Giá vốn hàng bán tăng nói lên điều gì?

Chi phí đầu vào tăng

Nó phản ánh giá trị hàng hoá tại thời điểm doanh nghiệp tiến hành nhập hàng vào kho và là cơ sở để định giá sản phẩm. Thị trường mỗi ngày đều biến đổi và giá cả hàng hoá cũng theo đó mà có sự biến động, không ổn định. Các doanh nghiệp cung cấp các mặt hàng đa dạng với mẫu mã khác nhau. Khi thực hiện hạch toán giá vốn hàng bán bán sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng quản lý chi phí của doanh nghiệp một cách chuẩn xác và chi tiết hơn. 

>>> Tìm hiểu thêm: Lợi nhuận ròng là gì? Vai trò và cách tính lợi nhuận ròng chuẩn xác

7. Nguyên nhân giá vốn bị sai là gì? Cách khắc phục 

Khi số lượng hàng tồn kho sai, việc hạch toán giá vốn theo đó cũng bị sai theo. Hai nguyên nhân chính là Sai quy trình trả hàng cho nhà cung cấp và thực hiện sai quy trình bán hàng âm.

7.1 Sai quy trình trả hàng cho nhà cung cấp

Đây là lỗi sai lệch khi bán hàng và còn thừa một số sản phẩm sai hỏng bạn muốn trả cho nhà cung cấp. Nguyên tắc là khi trả hàng cho nhà cung cấp, kế toán cần hạch toán giá vốn hàng bán lại, nhưng nếu không thực hiện thao tác này, giá vốn sẽ không còn chính xác.

7.2 Thực hiện sai quy trình bán hàng âm

Theo như nguyên tắc, khi bạn nhập hàng, hãy nhập kho đầy đủ từng mã sản phẩm vào trong phần mềm, sau đó mới bắt đầu xuất bán. Nếu bạn không nhập hàng, điều này sẽ dẫn đến dữ liệu bị sai hỏng khi thống kê. 

Vấn đề này thường xuyên xảy ra đối với các mặt hàng đang HOT, chủ shop thường nhập về và bán luôn mà không kịp lưu kho, hoặc đưa cho khách hàng ngay tại quầy. Trong trường hợp đó, sự sai lệch khiến cho doanh nghiệp lãi lỗ và doanh thu của cửa hàng bạn không đúng với thực tế.

Như vậy, thông qua bài viết, bạn  đã hiểu được giá vốn hàng bán là gì? Những phương pháp tính, và ý nghĩa của nó trong kinh doanh. POS365 cũng đem lại giải pháp hiệu quả giúp cho chủ cửa hàng có thể quản lý tốt hàng hóa của mình mà không phải tính toán thủ công, tăng sự chính xác và hiệu quả trong kinh doanh.